Irak’tan Türkiye’ye uzanan kara ve demir yolu ile bu kapsamda inşa edilecek limanlar ve kentleri barındıran Kalkınma Yolu Projesi, petrol dışı sürdürülebilir iktisadın temeli olarak niteleniyor. Irak, projenin birinci ayağı olan Büyük Fav Limanı ile Türkiye üzerinden Asya ve Avrupa ortasındaki seyahat mühletini kısaltmayı ve bir transit merkezi olmayı amaçlıyor.
“Irak İpek Yolu” olarak tanımlanan Kalkınma Yolu Projesi ile Süveyş Kanalı’na rakip bir güzergah oluşturularak ticaretin daha süratli ve verimli yürütülmesi hedefleniyor.
Orta Doğu’nun en büyük limanı olması hedeflenen ve 2025’te tamamlanması planlanan Büyük Fav Limanı’nı Türkiye hududuna bağlayacak demir yolu ve otoyollar için 17 milyar dolar bütçe gerekeceği hesaplanıyor.
Proje, tarihleri 2028, 2033 ve 2050 olarak belirlenen üç kademede tamamlanacak.
“BÜYÜK FAV LİMANI, TÜRKİYE’NİN GÜÇ İHRACAT POTANSİYELİNİ ARTIRACAK”
Ortadoğu, Avrasya ve Asya-Pasifik Araştırmaları Platformu (ODAP) Kurucu Yöneticisi Dr. Ali Semin, AA muhabirine, Büyük Fav Limanı’nın 2005’te Irak hükümeti tarafından gündeme getirildiğini, fakat ülkedeki ekonomik kriz ve güvenlik meselelerinden ötürü projenin daima durdurulduğunu söyledi.
Semin, kelam konusu limanın Irak iktisadı için ehemmiyetine işaret ederek, “Büyük Fav Limanı projesi Irak’ın ulusal gelirinin petrole bağlılığını yüzde 40 ila 60 oranında düşürecek. Proje, geliri yalnızca petrole bağlı olan Irak için bir alternatif olacak.” dedi.
Ukrayna-Rusya Savaşı’nın ortaya çıkmasıyla Rusya’nın sağlam güç tedarikçisi olarak kabul edilme statüsünü kaybettiğine dikkati çeken Semin, Avrupalı aktörlerin güç gereksinimlerini garanti altına almak için stratejilerini gözden geçirdiğini anlattı.
Semin, projenin Türkiye’nin ekonomik büyümesine ve güç dalındaki rekabet gücüne katkı sağlayacağını vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Ukrayna-Rusya Savaşı başladığında Katar’ın sıvılaştırılmış doğal gazının Avrupa’ya nasıl ulaştırılacağı konusunda önemli tartışma oldu. Büyük Fav Limanı’nın tamamlanmasıyla Katar gazının Irak üzerinden Avrupa’ya taşınması daha kısa ve ekonomik bir rotayla gerçekleştirilebilecek. Büyük Fav Limanı ayrıyeten, Türkiye’nin güç ihracat potansiyelini de artıracak. Türkiye, Irak’ın güç kaynaklarını dünya pazarlarına ulaştıracak ve güç ticaretinde faal rol oynayacak. Basra’dan Türkiye hududuna uzanan kara ve demir yolu ulaştırma koridoru inşasına yönelik Kalkınma Yolu Projesi, Türkiye’nin güç bölümündeki rekabet gücüne katkı sağlayacak.”
– “PROJEYLE İKİ ÜLKE GLOBAL TİCARETTE ENTEGRE YÖNETİCİ ROLÜ ÜSTLENECEK”
Ortadoğu Araştırmaları Merkezi (ORSAM) Irak Çalışmaları Uzmanı Dr. Watheq Al-Sadoon da, Kalkınma Yolu Projesi ile Irak ve Türkiye ortasındaki stratejik ekonomik işbirliğinin ilerletilmesinin iki ülkeyi global ticaret ve güç nakil çizgilerinde entegre bir yönetici rolüne yükselteceğini söz etti.
Al-Sadoon, “Türkiye, gelişmiş ulaşım çizgileriyle Irak’ın Avrupa’ya açılan kapısı olacak ve hasebiyle iki ülke Avrupa ve Asya ortasında köprü görevi görecek.” değerlendirmesinde bulundu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 21 Mart’ta Türkiye’ye resmi ziyarette bulunan Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile görüşmesi sonrasında, şu sözleri kullanmıştı:
“Kalkınma Yolu yalnızca Türkiye ile Irak için değil, tüm bölge için stratejik ehemmiyeti haiz, yüksek bir projedir. Bu yolun inşasıyla ortaya çıkacak katma bedelden, Avrupa’dan Körfez’e kadar geniş bir coğrafyada milyonlarca insan faydalanacaktır. Bölgesel işbirliğini güçlendirecek, ticaretimizi geliştirecek, beşeri münasebetlerimizi tahkim edecek bu projeyle, öbür kardeş ülkelerin de yakından ilgilendiğini biliyoruz. İnşallah onların da iştirakiyle Kalkınma Yolu Projesi’ni bölgemizin yeni İpek Yolu haline dönüştüreceğimize inanıyorum.”
