Temmuz ayında yapılan orta artırımla birlikte brüt asgari ücret 13 bin 414.50 TL’ye, net minimum fiyat de 11 bin 402.32 TL’ye yükseltildi.
Habertürk’ten Ahmet Kıvanç’ın haberine nazaran, Taban fiyata yapılan artırım minimum fiyatla çalışanların yanı sıra personel ve memur olmak üzere başka çalışanların eline geçen net fiyatları de etkiliyor. Bunun sebebi de geçen yıl ocak ayında yürürlüğe giren yeni vergi sistemi.
Uzun müddettir uygulanmakta olan taban geçim indirimi (AGİ) 2021 yılı aralık ayında sona erdi ve 2022 ocak ayından itibaren fiyatların vergilendirilmesinde yeni sisteme geçildi. Emekçi ve memur tüm çalışanların vergiye tabi karlarının taban fiyata kadar olan kısmı gelir vergisinden ve damga vergisinden istisna edildi. Münasebetiyle, minimum fiyata artırım yapılması, fiyatla çalışanlar için ödenen gelir vergisi ve damga vergisinde temmuz ayından sonra daha fazla istisna uygulanacağı manasına geliyor.
ASGARİ FİYATA KADAR YARAR VERGİ DIŞI BIRAKILIYOR
Yeni sisteme nazaran fiyat yararları vergilendirilirken evvel gelir vergisi tarifesi üzerinden o ay için olağan vergi hesaplanıyor. Başka taraftan da tekrar gelir vergisi tarifesi üzerinden minimum fiyata karşılık gelen o aya ilişkin vergi bulunuyor. Karlar üzerinden hesaplanan vergiden o ayki taban fiyata karşılık gelen vergi düşülüyor. İstisna uygulandıktan sonra kalan gelir vergisi, çalışandan tahsil ediliyor.
Damga vergisinde de birebir prosedür uygulanıyor. Elde edilen çıkar için hesaplanan damga vergisinden minimum fiyata karşılık gelen damga vergisi indiriliyor, kalan meblağ tahsil ediliyor.
TEMMUZ AYINDA 460 TL, EKİM SONRASI AYLIK 605 TL AVANTAJ
Temmuz ayında minimum fiyatın yüzde 34 oranında artması nedeniyle, fiyat çıkarlarında istisna edilen vergi fiyatı da artmış oldu. Pekala, istisna edilen vergi meblağının artması çalışanların eline geçen net fiyatı nasıl etkileyecek?
Brüt fiyatı 15 bin lira olan ve fiyatı temmuz ayından sonra da sabit kalan bir çalışanın bordrosu üzerinden hesaplama yapalım.
Ocak – mayıs periyodunda aylık 12.075 TL, haziran ayında da 11.750 TL olan bu personelin eline geçen net fiyat temmuz – ağustos aylarında 11.438 TL’ye düşecek, eylül ayında 11.766 TL, eylül – kasım aylarında 11.863 TL, aralık ayında da 11.653 TL olacaktı.
Asgari fiyatın artmasıyla, fiyatı 15 bin lira olarak sabit kalan tıpkı personelin eline geçen net fiyat temmuz ayında 460 TL, ağustosta 652 TL, eylülde 702 TL, sonraki aylarda da 605 TL artacak. Aylık net fiyatı temmuzda 11.898 TL, ağustosta 12.090 TL, eylül – kasım aylarında 12.468 TL, aralık ayında da 12.258 TL olacak.
YILLIK AVANTAJ 3.630 TL’YE KADAR ULAŞACAK
Brüt fiyatı 15.000 TL olarak sabit kalan personel fiyatı üzerinden devam edersek, taban fiyat değişmeseydi bu emekçi yıl boyunca 10.393 TL gelir vergisi, 455 TL damga vergisi olmak üzere 10.848 TL vergi ödeyecekti. Minimum fiyatın artmasıyla tıpkı personelin gelir vergisi 6.919 TL, damga vergisi de 300 TL olmak üzere ödeyeceği yıllık toplam vergi meblağı 7.219 TL’ye düşecek. Böylelikle yıllık avantajı 3.630 TL’ye ulaşacak.
REKLAM
VERGİ AVANTAJI BRÜT FİYATLA ÇALIŞANLARA YANSIYACAK
İşçilerin bir kısmı brüt fiyat, bir kısmı net fiyat aslı ile çalışıyor. Bu yaptığımız hesaplamalar brüt fiyat temeli ile çalışan personeller için geçerli. Öteki bir tabirle minimum fiyat artışına bağlı vergi avantajı, brüt fiyatla çalışanların eline geçen net fiyatı artıracak.
Net fiyat aslıyla çalışan emekçilerde de birebir vergi avantajı kelam konusu. Lakin, net fiyatla çalışanların eline geçen para vergi diliminden etkilenmediği için bu personellere sağlanan avantajdan emekçinin kendisi değil patron yararlanacak.
Yukarıda hesapladığımız vergi avantajı brüt fiyatı 13.414 TL ve üzerinde olan tüm çalışanlar için geçerli. Patron temmuz ayında hiç artırım yapmamış olsa bile brüt fiyatı 15.000 TL olan personelin eline geçen net fiyat artacak fakat patronun aylık 17.625 TL olan maliyeti değişmeyecek. Patronun cebinden ek tek kuruş çıkmadığı halde personelinin eline geçen net fiyat artacak.
