Uzun yıllardır ABD’nin global rezerv para ünitesi doları bir silah olarak kullanması ve spekülatif atılımlar ülkeleri dolarsızlaşma stratejilerine yönelmesini sağladı.
Ülkeler bu süreçte yerli para ve dolar dışında 3. bir ülkenin ülkenin para üzerinden bulduğu tahlillerin kullanımı son devirde giderek artıyor.
Rusya-Ukrayna savaşı sonrası Rusya’nın lokal para ve Yuan kullanmaya başlarken, misal şekilde Suudi Arabistan da Çin’e petrol ihracatını tekrar Yuan’la yapmayı planlıyor. Öte yandan Bangladeş Rus nükleer santralinin 318 milyon dolarlık taksitini Çin’in para ünitesi yuan cinsinden ödeyeceğini açıkladı.
Bu gelişmeler sonrası “ABD doları tahtından mı oluyor?” tartışmasını alevlendirirken Çin liderliğindeki bir küme ülkenin, ABD dolarının hakimiyetini kırmak için kullanmaya başladığı Çin yuanı atağı birinci sonuçlarını verdi. Tarihte birinci defa Çin’in hudut ötesi süreçlerinde en çok kullanılan para ünitesi olarak ABD dolarını geride bıraktı.
IRAK’TAN DOLAR KARARI
Son olarak ise Irak hükûmeti, Amerikan Doları‘nın hem şahsî hem de ticarî süreçlerde kullanılmasını yasakladı. Artık döviz almak satmak mümkün olmayacak.
14 Mayıs’ta yürürlüğe giren dolar yasağı ile Irak’ın mahallî para ünitesi olan dinarın kullanımının yaygınlaştırılması hedeflendi.
Kararın resmî devlet döviz kuru ile karaborsa tarafından sunulan ve dalgalanmaya devam eden döviz kuru ortasındaki farkı azaltmak için alındığı belirtildi.
Irak İçişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, “Irak’ta dinar ulusal para ünitesidir. Döviz yerine dövizle süreç yapma taahhüdünüz, ülkenin egemenliğini ve iktisadını güçlendiriyor.” sözlerini yer verildi
Irak Dinarı haricindeki para üniteleriyle süreç yapan herkesin evvel para cezası, tekrar etmesi hâlinde mahpus cezası ile karşı karşıya kalacağı belirtilirken, “Irak dinarı ve iktisadını baltalamaya çalışan herkesten hesap sorulacak.” denildi.
İçişleri Bakanlığı Cürüm Müdürlüğü, tüccarlardan hükûmete sırf mahallî para ünitesinde süreç yapacaklarına dair taahhütname imzalatacak.
İŞYERİ AÇMA RUHSATI İPTAL EDİLECEK
Suç Müdürlüğü’nden General Hussein Al-Tamimi’ye nazaran, bu taahhütleri ihlal edenler 1 milyon Irak Dinarı para cezasına çarptırılacak ve tekrarlayanların mahpus cezasına çarptırılabilecek. 3’ünca bir ihlalde mahpus cezası ikiye katlanacak ve işyeri açma ruhsatı iptal edilecek.
Muhammed Shia al-Sudanî’nin yeni hükûmeti mali krizi denetim altına almak için süratle harekete geçerken, dolarsızlaştırma (ters dolarizasyon) atağının hiç umulmadık halde hüsranla sonuçlanabileceği lisana getirildi.
