Taşkınlar, dünya genelinde en değerli afetlerden biri olarak kabul edilirken, Türkiye’de can ve mal kaybı açısından tüm afetler ortasında ikinci sırada, meteorolojik afetler ortasında birinci sırada yer alıyor.
Küresel iklim değişiklikleri nedeniyle Türkiye’de yer yer, kısa vadeli fakat ağır gelen yağış ölçüsü sellere neden olmakta ve kentlerde önemli hasar yaratmaya başlamaktadır. ALTER Memleketler arası Mühendislik ve Müşavirlik Yönetici Ortağı Dide Özdikmen, su idaresinin daha yeterli yapılmasının, taşkın olaylarını engellemese de, hasar riskini azaltarak vereceği zararın minimuma indirgenmesi konusunda epeyce tesirli olduğunu söz ediyor.
Taşkın risklerinin azaltılmasının kıymetini vurgulayan Özdikmen, “Alt yapı yatırımları, imar çalışmaları, kentleşme, yeni sanayi alanları, ulaşım hizmetleri ve gibisi hususlarda, taşkın risklerinin evvelden belirlenmesinin, taşkını tedbire ve yönetme çalışmaları yapılmasının değeri, son yaşanan kent taşkınları ile bir defa daha anlaşılmıştır. Bu insanlık için kaçınılmaz bir gerekliliktir. Devlet Su İşleri ve Su İdaresi tarafından Master Planlar, Türkiye İklim Değişikliği Hareket Planı, Ulusal Su Planı, Havza İdare Planı, Havza Muhafaza Planı, Su Tahsis Planı, Kuraklık Aksiyon Planı, Havza Taşkın Aksiyon Planı, Taşkın muhafaza projeler üzere taşkın idaresi ile ilgili birçok plan hazırlandı. İklim Kanunu ve Su Kanunu üzere yasa taslaklarının da yasalaşacağını ve böylelikle iklim değişikliğinin ortaya çıkaracağı riskleri azaltabileceğimizi düşünüyorum” diye konuştu.
Taşkınların insan ömrüne olan olumsuz tesirlerine ek olarak önemli boyutta ekonomik, çevresel ve sosyo-kültürel ziyanlara da yol açtığını söz eden Özdikmen, şöyle konuştu:
“Taşkın riskleri değerlendirilirken, yol açabileceği tüm ziyanlar göz önünde bulundurulmalıdır. Bu kapsamda, taşkın bilgi sistemi, taşkın havzası bilgi tabanı ve memba-mansap bağı göz önüne alınarak, yapısal ve yapısal olmayan tüm tedbirler birlikte kıymetlendirilerek çalışmaların planlanması gerekmektedir. Âlâ koordine olmuş paydaşlarla taşkın öncesi, taşkın sırası ve taşkın sonrası işler daha düzgün yönetilebilir ve taşkın ziyanları minimize edilebilir. Taşkınların insan sıhhati, etraf, kültürel miras, toplumsal ve ekonomik faaliyet üzerindeki olumsuz tesirlerinin birlikte dikkate alınarak azaltılması, taşkın idaresinde kurumsal yetki ve sorumluluklar temel alınarak kuruluşların taşkın öncesi, taşkın esnası ve taşkın sonrasında koordineli bir formda birlikte çalışmasının sağlanması ve kamuoyunun bu mevzuda şuur seviyesinin arttırılması gerekmektedir. Ayrıyeten finansal kaynakların daha verimli ve aktif kullanımının sağlanması ve taşkın idaresinde sorumlu ve ilgili kurum ve kuruluşların net olarak belirlenmesi de yararlı olacaktır.”
“İklim değişikliğinin neden olduğu, kuraklık ve kent sellerine karşı, kentlerimizi daha dirençli hale getirmeliyiz”
Özdikmen, ayrıyeten taşkın tesislerini konusunda, “Taşkın tesisleri, alt yapı tesisleri ve demiryolu çizgilerindeki köprü, menfez, yarma, tünel üzere sanat yapılarının çağdaş algılama sistemleri ile takibi zaruret haline gelmiştir. Kent selleri riskinin sürdürülebilir biçimde yönetilmesi giderek daha zorlaşıyor. Kentlerimizi iklim değişikliğinin neden olduğu kuraklık ve kent sellerine karşı daha dirençli hale getirmeliyiz. Ayrıyeten kent hidrolojisi hesaplarının, değişen yeni şartlar dikkate alınarak güncellenmesi ve kimi riskli bölgelerdeki atıksu ve yağmursuyu toplama sisteminin yine düzenlenmesi gerekmektedir. Yağmursuyu çizgilerinin, atıksu şebekelerinden farklı yapılması ve işletilmesi konusunda lokal mevzuattaki belirsizliklerin de süratle giderilmesi gerekmektedir. Kentlerimizde tabiat tabanlı ekolojik tahliller kapsamında yağmur sularının toplanarak yeraltına süzülebileceği geniş yeşil alanlar planlanmalıdır” dedi.
