İnsani deniz koridorunun Kiev rejimi tarafından terör akınları için kullanıldığını ve sabırlarının sonuna geldiğini söyleyen Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, “Yasal taleplerimiz yerine getirilirse, Karadeniz Teşebbüsü’nün tekrar başlamasından kelam etmek mümkün olacak. Türk ortaklarımızla, bu husus hakkında da olmak üzere, diyalog kurmaya her vakit hazırız” dedi.
Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Aleksey Yerhov, Karadeniz Tahıl Teşebbüsü’nün son durumunu, muahededen çekilme sebeplerini, Rusya’nın beklentilerini ve Türkiye – Rusya ilgilerini İHA muhabirine kıymetlendirdi.
“HİÇBİRİ YERİNE GETİRİLMEDİ”
Karadeniz Tahıl Girişimi’nden Rusya’nın çekilmesinin en önemli nedenlerini ve gelecek periyot için beklentilerini anlatan Yerhov, “Sözde ‘Karadeniz Teşebbüsü’nün, sırf Ukrayna tahılının ihracatını değil, tıpkı vakitte Rus tarım eserleri ve gübrelerinin dünya pazarlarına manisiz erişimi için gerekli şartların oluşturulmasını da öngören bir paket mutabakat olduğunu tekraren tabir ettik. Burada Rosselkhozbank’ın SWIFT’e yine dahil edilmesinden, tarım makineleri ve yedek kesim tedarikinin yine başlamasından, nakliye lojistiği ve sigortasının sağlanmasından, Rus şirketlerinin yurt dışındaki varlıklarına erişiminin yine temin edilmesinden bahsediliyor. Bunların hiçbiri yerine getirilmedi. Artık Tolyatti-Odessa amonyak boru çizgisinin devreye alınmasından bahsetmeye gerek yok, çünkü Ukraynalılar, Kuzey Akım doğalgaz boru çizgisinin bir vakitler havaya uçurulmasına benzeri bir formda, bu çizgisi da havaya uçurdu. Bu ortada, memleketler arası toplumdan bu terör hareketlerine yönelik rastgele bir reaksiyon, rastgele bir kınama gelmedi. Bununla bir arada Ukraynalılar, amonyak boru çizgisi devre dışı bırakılmadan evvel, 45 milyon bireye besin üretmeye yetecek ölçüde olan yılda yaklaşık 2 milyon ton hammaddeyi gübre üretimi için bu çizgi üzerinden gönderiyordu” diye konuştu.
“İNSANİ DENİZ KORİDORU KİEV REJİMİ TARAFINDAN SİVASTOPOL, KIRIM KÖPRÜSÜ VE RUS GEMİLERİNE YÖNELİK TERÖR TAARRUZLARI İÇİN KULLANILDI, SABRIMIZIN SONUNA GELDİK”
Bu paket mutabakatın tüm kısımlarının Temmuz 2022’de eş vakitli olarak uygulamaya koyulması gerektiğini hatırlatan Yerhov, “Bir yıl boyunca ortaklarımızın yükümlülüklerini yerine getirmesini sağlamaya çalıştık, düzgün niyet ve sorumlu bir yaklaşım sergiledik. Global besin tedarikinin kıymetini anlayan Rusya, bu ‘girişimin’ müddetini birkaç defa uzattı. Lakin telaşlarımız görmezden gelinmeye devam etti. Ayrıyeten, Odessa’dan İstanbul’a uzanan insani deniz koridoru Kiev rejimi tarafından Sivastopol, Kırım Köprüsü ve Rus gemilerine yönelik terör akınları için kullanıldı. Fakat bu bahiste da sessiz kalmayı tercih ediyorlar. Sabrımızın sonuna geldik” sözlerini kullandı.
“UKRAYNA’NIN TAHIL İHRACATININ KIYMETİNİN ABARTILMAMASI DA GEREKİYOR”
“Şimdi de Batı’da, sıkıntıyı Rusya’nın tavrı global açlığa yol açıyormuş üzere sunmaya çalışıyorlar” diyen Büyükelçi Yerhov şöyle devam etti:
“Hatırlayın, mutabakat imzalandığında Batı, tahılın en muhtaç ülkelere gideceğini argüman etmişti. Lakin fiiliyatta ‘tahıl koridorunun’, büyük Amerikan ve Avrupalı işletmelerin çıkarlarına hizmet ettiği ortaya çıktı. En az gelişmiş ülkelere tahılın yalnızca yüzde 3’ü gitti. Başka taraftan Ukrayna’nın tahıl ihracatının kıymetinin abartılmaması da gerekiyor. Karadeniz Teşebbüsü’nün yürürlükte kaldığı bir yıl içinde Odessa, Chernomorsk ve Yuzhny limanlarından yaklaşık 33 milyon ton tahıl ihraç edildi, buğdayın hissesi yalnızca 8,8 milyon ton oldu. Bununla birlikte, dünyada toplam tahıl ihracatı hacmi 205,6 milyon tonu buğday olmak üzere 422,4 milyon tondur. Birkaç sayı daha vereyim; Ukrayna’nın dünya buğday pazarındaki hissesi yüzde 5’i geçmezken, Rusya’nın hissesi yüzde 20’dir. Gelin, her şeyi yerli yerine koyalım; şahsen Rusya global besin güvenliğinin sağlanmasına muazzam bir katkı yapmaktadır ve dünya genelinde açlık çekenleri sadece Ukrayna tahılının doyurduğu istikametindeki savlar gerçeği yansıtmamaktadır.”
“YASAL TALEPLERİMİZ YERİNE GETİRİLİRSE, KARADENİZ TEŞEBBÜSÜ’NÜN TEKRAR BAŞLAMASINDAN KELAM ETMEK MÜMKÜN OLACAK”
Rusya’nın gelecek devirde beklentilerinin karşılanması durumunda ‘girişime tekrar katılacak mı’ sorusunu yanıtlayan Yerhov, “Devlet Liderimizin tabir ettiği üzere, şayet Rus tarım eserleri ve gübrelerinin dünya pazarına manisiz erişimiyle ilgili yasal taleplerimiz yerine getirilirse, Karadeniz Teşebbüsü’nün tekrar başlamasından kelam etmek mümkün olacaktır” biçiminde konuştu.
“TÜRK ORTAKLARIMIZLA, BU MEVZU HAKKINDA DA OLMAK ÜZERE, DİYALOG KURMAYA HER VAKİT HAZIRIZ”
Bu bahisle ilgili yakın tarihli görüşmelerin olup olmayacağı tarafındaki soruya Yerhov, “Türk ortaklarımızla, bu husus hakkında da olmak üzere, diyalog kurmaya her vakit hazırız” tabirlerini kullandı.
“TÜM PALYATİF TEDBİRLER PRATİKTE ASLA UYGULANABİLİR DEĞİLDİR VE SIRF ÇALIŞMA YÜRÜTÜLÜYORMUŞ İMAJI OLUŞTURMA EMELİ TAŞIYOR”
Birleşmiş Milletlerin, Rusya’ya sunduğu teklifin içeriğini anlatan Büyükelçi Yerhov, “BM, ödemelerin gerçekleştirilmesi konusunda süreksiz bir tahlil önerdi. Bu ortada, Rosselkhozbank’ın SWIFT’e direkt tekrar bağlanmasının alternatifi yoktur. Tüm palyatif tedbirler pratikte asla uygulanabilir değildir ve sırf çalışma yürütülüyormuş imajı oluşturma maksadı taşıyor” açıklamasında bulundu.
“KARADENİZ TEŞEBBÜSÜ, AFRİKA ÜLKELERİNİN VE ÖBÜR ÜLKELERİN BESİN GEREKSİNİMLERİNİ KARŞILAMAK İÇİN TEK DEVA DEĞİLDİR, BUNUN ALTERNATİFLERİ MEVCUTTUR”
Tarım eserlerinin gereksinim sahibi ülkelere kesintisiz olarak tedarik edilmesinin nasıl bir değer taşıdığını anladıklarının altını çizen Büyükelçi Yerhov, “Burada öncelikle Afrika ülkeleri kelam mevzusudur. Temel önceliği bu hususa veriyoruz, Afrikalı dostlarımıza Birleşmiş Milletler Dünya Besin Programı aracılığıyla da olmak üzere buğday, arpa, mısır ve öbür tahıl eserlerini tedarik ediyoruz. Tarım ihracatımıza uygulanan tüm hukuk dışı tek taraflı yaptırımlara karşın Rusya, 2022’de Afrika’ya 11,5 milyon ton ve yalnızca bu yılın birinci yarısında neredeyse 10 milyon ton tahıl ihraç etti. Bunlara ek olarak, kısa müddet evvel gerçekleştirilen Rusya-Afrika Tepesi’nde duyurulduğu üzere, önümüzdeki aylarda Burkina Faso, Zimbabve, Mali, Somali, Orta Afrika Cumhuriyeti ve Eritre’ye 25 ila 50 bin ton tahılı bedelsiz olarak vermeye hazır hale geleceğiz. Ayrıyeten en fakir ülkelere bedelsiz olarak mineral gübreler tedarik etmeye hazırız. Avrupa’daki limanlarda bloke edilen 262 bin ton gübreden şu ana kadar yalnızca iki parti gönderildi: Malavi’ye 20 bin ton, Kenya’ya 34 bin ton. Bundan ötürü ‘Karadeniz Girişimi’, Afrika ülkelerinin ve başka ülkelerin besin muhtaçlıklarını karşılamak için tek deva değildir, bunun alternatifleri mevcuttur ve bunlar, ortaklarımızla temaslarda etkin olarak incelenmektedir” sözlerine yer verdi.
