Tütün Sanayicileri Derneği, ‘Yasa Dışı Kapı Dışı’ kampanyası başlattı. Türkiye’deki yasal tütün mamulleri piyasasını temsil eden Tütün Sanayicileri Derneği ile üyeleri Philip Morris Türkiye, BAT Türkiye, JTI Türkiye ve Imperial Tobacco Türkiye’nin başlattığı kampanya kapsamında, Türkiye’de tütün mamulleri satış lisansına sahip 150 bin bakkalın dayanağıyla yasa dışı tütün mamulleri ticaretinin sebep olduğu aksiliklere dikkat çekmek ve toplumsal farkındalığın artırılması hedefleniyor. Tütün mamullerinin yasa dışı ticaretinin devlete 70 milyar TL’ye varan vergi kaybına mal olduğunu söz eden Philip Morris Türkiye Genel Müdürü Filiz Yavuz Diren devletin yürüttüğü başarılı yakalama operasyonlarına ve sürdürülen kararlı çabaya karşın yaşanan vergi kaybının yanında, bu ticaretin toplumsal tesirlerine de dikkat çekti.
TERÖRÜ FİNANSE EDİYOR
Diren “Kaçakçılıkla sağlanan kaynaklar terörü finanse ediyor” dedi. Diren, “Denetimsiz bir halde üretilen ve satışı gerçekleştirilen yasa dışı tütün mamulleri 150 bin bakkalın cirosundan yılda milyarlar çalıyor. Kanunlara ters bir biçimde internet üzerinden yahut tütüncü ismi verilen ruhsatsız satış noktalarında gerçekleşen yasa dışı tütün mamulleri ticaretinin toplam tütün mamulleri pazarının yüzde 28’ine ulaştığı hesaplanıyor” dedi. JTI Türkiye Kurumsal Bağlantılar ve İrtibat Yöneticisi Zeynep Öztürk ‘Yasa Dışı Kapı Dışı’ kampanyasının kıymetli bir başlangıç olduğunu vurguladı. Öztürk, kampanya kapsamında yapılacak çalışmaların hem toplumsal farkındalığı artırmaya hem Türkiye’de tütün mamulleri satış lisansına sahip 150 bin bakkalın bilinçlendirilmesine yönelik tasarlandığını söz etti.
SORUN AÇIK TÜTÜNE KAYDI
BAT Türkiye, Bulgaristan ve Kuzey Kıbrıs Genel Müdürü Alper Büyük, kaçak sigara ticaretinin 2014’te yüzde 20,7’ye çıkmasını takiben devletin kararlı gayreti, mevzuat düzenlemeleri ve tesirli saha tedbirleri sayesinde 2020 yılı sonunda bu oranın yüzde 1,5’e kadar düştüğünü, lakin 2022 yılı sonu itibariyle yüzde 6 düzeyine yükseldiğini belirtti. Büyük, “Son devirde kaçak sigara trendinde tekrar bir artış görülse de günümüzde yasa dışı tütün mamulleri ticaretinin büyük bir kısmını 3 ana eser kümesi oluşturuyor: Yasa dışı açık tütün, doldurulmuş makaron ve bandrollü tütünden hazırlanan makaronların toplam yasa dışı tütün ticaretinin yüzde 25,8’ini oluşturuyor. 2016 yılında 6 bin civarında olan yasa dışı açık tütün ve dolu makaron satan noktaların sayısı bugün yaklaşık 20 bin’e ulaştı” diye konuştu.
CEZA ARTIRILMALI
Imperial Tobacco Türkiye İdare Şurası Lider Vekili/Ülke Müdürü Can Menteş, devlet tarafından yürütülen mevcut operasyonların devamının ve kapsamının genişletilmesinin kıymetine dikkat çekti. Menteş, yapılacak birtakım mevzuat düzenlemelerinin ve ek kontrollerin yasa dışı tütün mamulleri ticaretinin önlenmesinde değerli kazanımlar sağlayacağını belirtti. Menteş’in altını çizdiği ve acilen hayata geçirilmesi için davet yaptığı 3 başlığı şöyle sıraladı: “Birincisi, müsaadesiz tütün ticareti için öngörülen mahpus cezasının yine 3-6 yıla çıkarılması. İkinci olarak, yasa dışı tütün mamulü üretim teçhizatlarının internet ortamında satışının engellenmesi. Ve son olarak, yasa dışı ticarette kullanılan araçların müsadere edilmesi.”
YASA DIŞI TİCARET EVRİM GEÇİRDİ
Tütün Sanayicileri Derneği’nin üyelerinin açıklamasına nazaran yasa dışı ticaret evrim geçiriyor. Evvelki yıllarda yurt dışından gelen kaçak sigaralar kelam konusuyken; günümüzde yurt içinde kontrolsüz bir biçimde üretilip piyasaya sürülen açık tütün ve makarona doldurulmuş tütün satışıyla uğraş ediliyor. Bu bahiste devlet tarafında önemli kontrol ve çalışmalar sürerken, tüketicilere de çok büyük rol düşüyor. Hem Türkiye’de hem de yurt dışında bu bahiste değerli çalışmalar gerçekleştiren dernek üyesi firmalar, toplumun yasa dışı tütün mamulleri konusunda bilinçlendirilmesi konusunda çalışmalarını sürdürüyor.
FARKINDA DEĞİLLER
Yasa dışı olarak satın alınan tütün ve tütün mamulleri, yasa dışı zincirin terörizme kadar varan farklı halkalarına finansal kaynak oluşturuyor. Geçtiğimiz yıl Şubat ayında yapılan “Kaçak, Düzmece ve Taklit Eserlere Dair Tüketici Algısı” araştırmasına nazaran yasa dışı tütün tüketenlerin dörtte biri, yasa dışı tütün yahut eser alırken bunun yasa dışı olduğunun farkında olmuyor. Yasa Dışı Kapı Dışı kampanyası ile bilhassa bu noktaya dikkat çekilerek hem toplumun bu hususta bilinçlendirilmesi hem de kayıt altında olmayan bir zincirin önüne geçilmesi hedefleniyor.
