Fiyatlarda indirim yahut artışların sıklıkla yaşandığı periyotlarda, satışa sunulan eserlerin raf fiyatı (etiket fiyatı) ile kasa fiyatı farklı olabiliyor. Çok sayıda eserin satışa sunulduğu büyük perakende mağazaları başta olmak üzere, birtakım işletmeler, yaptıkları fiyat değişikliklerini (indirim ya da fiyat artışı) etiket yahut kasa fiyatları ile uyumlu hale getirmiyor. Kelam konusu durum tüketiciler tarafından alışveriş esnasında fark edilmeyince mağduriyetlere neden oluyor.
Bu durumun bilhassa son devirde sıklıkla yaşanması, tüketicilerin hangi haklara sahip olduğunu ve Bakanlığın aldığı önlemleri tekrar gündeme getirdi.
BAKANLIK, AYGIN VE AĞIR FORMDA KONTROLLER GERÇEKLEŞTİRİLİYOR
AA muhabirinin Ticaret Bakanlığı kaynaklarından aldığı bilgilere nazaran, bakanlık yetkilileri perakende ticarette vatandaşı mağdur eden aldatıcı fiyat gelişimlerini yakından takip ediyor. Bakanlık, perakende ticarette tüketicilerin gerekli ve hakikat halde bilgilendirilmeleri ile ekonomik çıkarlarının faal ve en üst düzeyde korunması hedefiyle hazırlanan fiyat etiketine ait yasal düzenlemelere azami ölçüde uygun hareket edilmesinin sağlanmasını hedefliyor.
23 MİLYON CEZA KESİLDİ
Perakende ticaret bölümünde faaliyet gösteren firmaların bilhassa 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Fiyat Etiketi Yönetmeliği kararlarına itina göstermeleri ve dikkat etmeleri gerekiyor. Çünkü, Ticaret Bakanlığı, bu kapsamda bu yılın dokuz ayında 37 bin 307 adet firma nezdinde 1 milyon 29 bin 928 adet esere ilişkin fiyat etiketi kontrolü yapılarak mevzuata alışılmamış olduğu tespit edilen 23 bin 648 adet esere ait olarak toplam 23 milyon 32 bin 507,25 lira idari para cezası uyguladı.
Tüketicilerin ekonomik menfaatlerinin korunması ve muhtemel mağduriyetlerinin engellenmesi için fiyat etiketlerinin şimdiki ve gerçeği yansıtır biçimde düzenlenmesi ehemmiyet arz ediyor. Fiyat artışları sebebiyle fiyat etiketlerinin satıcı firmalar tarafından mevzuata uygun biçimde güncellenip güncellenmediği, malın fiyat etiketi meblağı ile kasada görünen satış fiyatı meblağı ortasında farklılık olup olmadığı konuları başta olmak üzere fiyat etiketine ait ilgili tüm mevzuat düzenlemeleri kapsamında Bakanlık ve 81 ilin Valiliği (Ticaret Vilayet Müdürlükleri) tarafından yaygın ve ağır biçimde kontroller gerçekleştiriliyor.
ETİKET İLE KASADAKİ FİYAT FARKLI
Konuya ait AA muhabirine açıklamalarda bulunan Tüketiciler Derneği (TÜDER) Genel Lideri Levent Küçük, marketlerdeki etiket ve kasa fiyatı uyuşmazlığı konusunda son periyotlarda artış görüldüğünü lisana getirdi.
Konuya ait örnek veren Küçük, “Örneğin, etiketinde indirimli fiyatı 260 TL olan bir giysiyi beğenip satın almaya karar veriyorsunuz, ödeme için kasaya gidiyorsunuz, kasada eserin barkodu okutulduğunda fiyatı 590 TL çıkabiliyor. Bazen de fiyat artışı etikete (raf fiyatına) yansıtılıyor, kasa fiyatına yansıtılmıyor. Misal formda hafta sonları yahut belli günlerde indirimli eser satan perakende satış mağazaları, dağıttıkları el broşürlerinde ya da gazete ilanlarında duyurdukları fiyatlarını, etiket ya da kasa fiyatlarına yansıtmayabiliyorlar. Bu durumda, kasada ödeme kademesinde ilan edilen fiyattan farklı bir fiyatla karşı karşıya kalabiliyorsunuz. Mağaza yetkilileri, teknik meseleleri ya da işlerinin yoğunluğunu münasebet göstererek, kendi avantajlarını korumak istiyorlar.” ifadelerini kullandı.
“YASALAR TÜKETİCİDEN YANA”
Raf fiyatı ile kasa fiyatı ortasında farklılık olabileceği öngörülerek, bu bahiste tüketici lehine yasal düzenleme yapıldığını bildiren Küçük, “Tüketicilerin temel kanunu niteliğindeki yürürlükteki 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 54. unsurunda hususa ait düzenleme yapılmıştır. Kanun’un 54/2. unsurunda ‘Etiket, tarife ve fiyat listelerinde belirtilen fiyat ile kasa fiyatı ortasında fark olması durumunda tüketici lehine olan fiyat uygulanır, denilmektedir. Yasa metnindeki ‘tüketici lehine olan fiyat uygulanır’ ibaresi yeterince, etiket fiyatı ile kasa fiyatının farklı olması halinde, hangi fiyat düşükse, tüketiciye düşük olan fiyat uygulanacaktır. Tıpkı uygulama, tanıtım broşürleri ya da ilan edilen reklamlardaki fiyatlar ile kasa fiyatları ortasındaki farklılıklarda da geçerlidir. Kısaca, iki fiyat ortasında fark var ise tüketici lehine olan düşük fiyat, tüketiciye uygulanacaktır.” diye konuştu.
“FİŞE YANSIYAN FİYATLARI KESİNLİKLE DENETİM VE TAKİP ETMELİYİZ”
Levent Küçük, kelam konusu durumla karşılaşan tüketicilere şu tavsiyelerde bulundu:
“Öncelikle kasada ödeme sırasında, barkod okuyucudan geçen (fatura ya da fişe yansıyan) fiyatları kesinlikle denetim ve takip etmeliyiz. Gerekirse, fatura ya da fiş düzenlendikten sonra, elimize alıp fiyatları tekrar denetim etmeliyiz. Etiket fiyatı ile kasa fiyatı ortasında farklılığı tespit etmemiz halinde, çabucak kasiyere itiraz ederek, fiyatın düzeltilmesini ve bizim lehimize olan daha düşük fiyatın uygulanmasını talep etmeliyiz. Gerekirse mağaza yetkilileri ile görüşüp, itirazımızı çabucak yerinde yapmalıyız. Talebimizin kabul edilmemesi halinde, gün ve saat belirtilerek, raf fiyatının fotoğrafını çekip, varsa fiyatların ilan edildiği reklam broşürünü koruma ederek, fatura ya da fişimizle birlikte maddi zararlarımızın tazmini hedefiyle, ikametgâhımızın ya da alışveriş yaptığımız mağazanın bulunduğu yer Kaymakamlık Tüketici Hakem Heyetlerine müracaat etmeliyiz.”
