Toplumda görülme sıklığı epeyce fazla olan bu nörolojik rahatsızlık bir tıp elektrik kaçağına benzetilmektedir. Olağan ve istikrarlı bir biçimde seyreden elektrik akımında bozulmalar meydana gelince elektrik kaçağı oluşur. Bu elektrik kaçağı da bireyde; şuur kaybı, vücudu denetimsiz hareket ettirme ve kasımalar formunda kendini gösterebiliyor. İşte, epilepsi nedir ve belirtileri nelerdir sorularına ait tüm detaylar!
EPİLEPSİ NEDİR?
Dışarıdan anlaşılması epeyce güç bir hastalık olan epilepsi, beyindeki hudut hücrelerinde süreksiz olarak meydana gelen olağandışı aktivite sonucu ortaya çıkar. Epilepsi hastalığı, en sık görülen dördüncü nörolojik rahatsızlıklardan biridir.
Epilepsi ismi yerine nöbet, sara üzere isimler de kullanılabiliyor. Öngörülemeyen nöbetler, öbür önemli sıhhat sıkıntılarına da sebep olabilmektedir. Bireyden bireye değişebilen çok çeşitli nöbet tipleri ve tedavi karşılığı olan bir spektrum hastalığıdır.
EPİLEPSİ ÇEŞİTLERİ VE EPİLEPSİ BELİRTİLERİ
İyi Huylu Rolandik Epilepsi: Çocukluk çağı epilepsi cinsleri ortasında yer alır. Ağızdan salya gelmesi, uykudan uyanıp konuşamama, dudağın bir yana gerçek eğilme üzere belirtileriyle ortaya çıkar. Bu cins epilepside ergenlik devrine geçildiğinde ekseriyetle düzgünleşme görülür.
İyi Huylu Oksipital Lob Epilepsisi: Çocukluk çağı bir epilepsi çeşididir. Bu epilepsi cinsinde, görsel bozukluk yaşanma ve uzun müddet bir odaklanıp kalma üzere belirtiler vardır.
Temporal Lob Epilepsisi: Yetişkinlerde görülen epilepsi tiplerinden ortasında yer alan bu epilepsi de şuur kayıpları ve tuhaf davranışlar en yaygın özelliklerindendir.
Çocukluk Çağı Absans Epilepsisi: İlkokul çağında sıklıkla görülen bu epilepsi çeşidinin en besbelli özelliği 5 saniye ile 1 dakika sürebilen zihinsel dalgınlıklardır.
Juvenil Myoklonik Epilepsi: Ergenlik periyodunda görülen bir epilepsi tipidir. Sabahları ani irkilmeler, elindekini taşıyamam ve düşürme üzere belirtileri kendini gösterir.
Frontal Lob Epilepsisi: Beyindeki frontal lob bölgesinde meydana geldiği için bu ismi almıştır. Nöbetler ani ve beklenmedik formda ortaya çıkar.
İyi Huylu Ailesel Bebeklik Çağı Epilepsisi: Yeni doğan bebeklerde görülen ekseriyetle genetik kaynaklı olan bir epilepsi cinsidir.
Işığa Hassaslık Gösteren Fotokonvulsif Epilepsi: Nadir görülen bir epilepsi çeşididir ve bu epilepside ışığa çok hassaslık kelam hususudur.
İnfantil Spazm: 1 yaş öncesi bebeklik periyodunda görülür. Bedenin öne ve geriye kasılması en besbelli özelliktir.
EPİLEPSİ NÖBETİ ÇEŞİTLERİ
Absans Nöbetler: Çocukluk devrinde sık rastlanan absans nöbetleri sırasında kişi, çoğunlukla uzaklara dalmış üzere görünür. Erken yaşta gelişen ve bu halde belirti veren nöbet çeşidi çoğunlukla dikkat bozukluğu ile karıştırılır. Absans nöbet sırasında kişi, çoklukla yaptığı işi apansız bırakır ve yaklaşık 10 saniye boyunca donuk, hareketsiz bir biçimde kalır. Bu mühlet zarfında kişi, sorulan sorulara karşılık vermez. Kişinin olup biteni hatırlamadığı absans nöbetler ekseriyetle kısa sürer ve kişi nöbet boyunca yaşananları hatırlayamaz.
Basit Parsiyel Nöbetler: Beynin frontal, temporal ya da parietal lobundan kaynaklanan bu nöbet cinsinde kişinin şuuru nöbet mühletince açıktır. Kolay parsiyel nöbetler hangi beyin lobundan kaynaklandığına bağlı olarak üç farklı halde gelişir. Frontal lobtan kaynaklanan epilepsi nöbetinde kişi, başını sağa sola çevirir ya da kolunu üst kaldırır. Nöbet esnasında kişi sola dönüyor ya da sol uzuvlarını hareket ettiriyorsa nöbet sağ frontal lobtan, bu hareketler sağ tarafta ise nöbet sol frontal lobtan kaynaklanır.
Jeneralize Nöbetler: Epilepsi nöbeti denince akla birinci gelen nöbet tipi olan jeneralize nöbet çeşidinde kişi, nöbet başladığında evvel kaskatı kesilir ve akabinde yere düşer. Şuuru kapalı olan hastanın bedeninde bulunan tüm kaslar kasılıp gevşemeye başlar. Nöbetin akabinde kişinin şuuru yavaşça düzelir. Hasta kendine geldiğinde çok yorgun ve şaşkındır.
Kompleks Parsiyel Nöbetler: Bu nöbet çeşidinde kişinin şuuru etkilenir. Bu yüzden kişi, nöbet anını ve olan biteni hatırlayamaz. Nöbet sırasında kişi üstünü başını bilinçsizce çekiştirir ve etrafta dolaşır. Çoğunlukla yalanma, çiğneme ve yutkunma üzere hareketler yapar.
EPİLEPSİ NEDEN OLUR?
-
Epilepsinin ortaya çıkma sebebi tam olarak netleşmemiştir. Şahıstan bireye farklılık göstermektedir. Bizler en yaygın olanlarını sizler için sıraladık;
-
Hipokampal skleroz (kortikal nöron sayılarında azalma)
-
Santral hudut sistemi enfeksiyonları
-
Beyin tümörleri
-
İmmun aracılı inflamasyonlar
-
Beyin damarlarında gelişimsel bozukluklar
-
Beyin damarlarında gelişimsel bozukluklar
-
Genetik yatkınlık ve kalıtımsal hastalıklardır.
EPİLEPSİ TEDAVİSİ
Kişiye epilepsi teşhisinin koyulmasının akabinde tabip uygun olan ilaçlı tedavi ile epilepsi nöbetlerinin durdurulmasını maksatlar. Anti-epileptik ilaçlar olarak bilinen ilaçların belirtilen doz ve müddette kullanılması son derece mühimdir.
Genellikle hastanın nöbetleri, ilaçlı tedavi ile hafifler. Lakin nöbetlerin devam etmesi halinde, altta yatan odak rahatsızlığa bağlı farklı cerrahi tedavi metotları uygulanır. Rezektiv cerrahi ile epileptik nöbete neden olan odak bölge ortadan kaldırılır. İşlevsel ya da palyatif cerrahi prosedürüyle nöbet yayılım yolları ayrılır. Böylelikle kişinin nöbet geçirme sıklığı ve şiddeti azaltılır.
