Çin Devlet Lideri Xi Jinping, ülkesini ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile bir ortaya geldi. Xi, “Çin, ABD’nin çıkarlarına hürmet duyuyor. ABD’ye meydan okumaya yahut onun yerini almaya çalışmıyor. Tıpkı formda, ABD de Çin’e hürmet duymalı” dedi.
Çin Devlet Lideri Xi, yaklaşık 5 yıl ortadan sonra birinci sefer bir ABD dışişleri bakanını kabul etti. Başşehir Pekin’deki Büyük Halk Salonu’nda gerçekleşen görüşme 35 dakika sürdü. Çin Devlet Lideri yaptığı konuşmada, Blinken’ın ziyareti kapsamında Çin Dışişleri Bakanı Qin Gang ve Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Dış Alakalar Kurulu Ofisi Yöneticisi Wang Yi ile “samimi ve derin” görüşmeler gerçekleştirdiğini söyledi. Xi, “Çin tarafı kendi durumunu net bir halde ortaya koydu. İki taraf, Lider Biden ile Bali Adası’nda vardığımız ortak kararların takip edilmesi üzerinde mutabık kaldı. Ayrıyeten birtakım mevzular üzerinde de ilerleme kaydedilerek mutabakata varıldı” dedi.
“İki ülkenin ortak refahı için kâfi alan mevcut”
Devletler ortası temasların her vakit karşılıklı hürmet ve samimiyete dayanması gerektiğini belirten Xi, “Dışişleri Bakanı Blinken’ın ziyaretinin Çin-ABD alakalarının istikrar kazanmasına olumlu katkılar yapmasını temenni ediyorum” diye konuştu. Dünyanın istikrarlı Çin-ABD alakalarına gereksinim duyduğuna işaret eden Xi Jinping, “Çin ve ABD’nin gerçek bir halde anlaşıp anlaşamayacağı, insanlığın geleceği ve yazgısı üzerinde bir tesire sahip. Bu uçsuz bucaksız dünyada, iki ülkenin bağımsız gelişmesi ve ortak refah elde etmesi için kâfi alan mevcut” dedi. Xi, “Uluslararası toplum, Çin-ABD bağlarının durumundan telaş duyuyor. Çin ile ABD ortasında çatışma ve zıtlaşma görmek istemiyor, iki ülke ortasında taraf seçmek istemiyor. İki ülkenin barış içinde bir ortada yaşamasını ve dostça işbirliği yürütmesini sabırsızlıkla bekliyor” sözlerini kullandı.
“Çin, ABD’ye meydan okumuyor”
Çin Devlet Lideri Xi, Çin ile ABD’nin tarihe, halka ve dünyaya karşı sorumlu davranarak ilgilerini en düzgün formda yürütmenin yanı sıra, global barış ve kalkınmaya katkıda bulunması ve karmaşık dünyaya istikrar, mutlaklık ve yapıcılık kazandırması gerektiğini vurguladı. Büyük güçler ortası rekabetin çağın gidişatına uymadığını söz eden Xi, “Çin, ABD’nin çıkarlarına hürmet duyuyor. ABD’ye meydan okumaya yahut onun yerini almaya çalışmıyor. Birebir biçimde, ABD de Çin’e hürmet duymalı, Çin’in yasal haklarına ve çıkarlarına ziyan vermemeli. Hiçbir taraf, oburunu kendi dilekleri doğrultusunda şekillendiremez, karşı tarafı legal kalkınma hakkından yoksun bırakamaz. Çin, ebediyen Çin-ABD münasebetlerinin sağlıklı ve istikrarlı olmasını umuyor ve iki büyük gücün tüm zorlukların üstesinden geleceğine inanıyor” diye konuştu. Xi Jinping, ayrıyeten Çin’in ABD’nin akılcı ve pragmatik bir hal sergileyerek Çin ile orta yolda buluşmasını ve birlikte çalışmasını umduğunu belirtti.
“Çin ile çatışmaya girmeyi düşünmüyoruz”
ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken ise görüşmede Washington’un Lider Biden’ın verdiği taahhütlere bağlı olduğunu, yeni bir Soğuk Savaş arayışında olmadığını tabir etti. Çin’in sistemini değiştirmeye, ittifakları güçlendirerek Çin’e karşı koymaya çalışmadıklarını lisana getiren Blinken, Tayvan’ın bağımsızlığını desteklemediklerini ve Çin ile çatışmaya girmeyi düşünmediklerini söyledi. Blinken, Çin ile üst seviye temaslarda bulunmayı, farklılıkları sorumlu bir halla yönetmeyi istediklerini diyalog, temas ve iş birliği arayışında olduklarını kaydetti.
Wang Yi ile 3 saatlik görüşme
Çin ziyaretine dün başlayan ABD Dışişleri Bakanı Blinken, Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi Dış Bağlar Komitesi Ofisi Yöneticisi Wang Yi ile de bir ortaya geldi. Çin Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya nazaran Wang, 3 saatten fazla süren görüşmede Çin-ABD bağlantılarının tarihin en düşük düzeyinde olmasının temel nedeninin ABD’nin Çin’i yanlış algılaması olduğunu söyledi. Wang görüşmede yaptığı açıklamada, “Halka, tarihe ve dünyaya karşı sorumlu bir tutum takınmalı, Çin-ABD bağlantılarındaki daima düşüşü aksine çevirmeliyiz” tabirlerini kullandı. İkili alakalarda iniş çıkışlar yaşandığını hatırlatan Wang, “ABD’nin farklılıkları yönetmesi ve stratejik sürprizlerden kaçınması için Çin tarafıyla çalışması gerekiyor” diye konuştu.
Çin’in Tayvan sorununda taviz vermeyeceğine vurgu yapan Wang Yi, Washington’dan tek Çin prensibine bağlı kalarak Çin’in egemenlik ve toprak bütünlüğüne hürmet göstermesini istedi. Wang, ABD idaresini Çin’den gelen tehditlere ait spekülasyonları sonlandırmaya, Çin’in bilimsel ve teknolojik gelişmelerine baskı uygulamayı bırakmaya ve Çin’in iç işlerine müdahale etmekten kaçınmaya çağırdı.
ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada ise Blinken ile Wang ortasındaki görüşme “verimli” olarak nitelendirilirken, Blinken’ın rekabetin yönetilmesi için bağlantı kanallarının açık kalmasının kıymetinin altını çizdiği belirtildi.
Şubat ayındaki ziyaret iptal olmuştu
ABD Dışişleri Bakanı Blinken, şubat ayında Çin’e yapmayı planladığı ziyareti “balon krizi’” nedeniyle iptal etmişti. ABD hava alanına giren Çin’e ilişkin olduğu belirtilen bir hava aracı, casus balonu olduğu kuşkusuyla Amerikan ordusu tarafından vurularak düşürülmüştü. Pekin, ABD’nin argümanını yalanlamış, Washington’u kazayı krize dönüştürmekle suçlamıştı.
Joe Biden idaresinin şu ana kadar Çin’i ziyaret eden en üst seviye yetkilisi olan Blinken’ın akabinde, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen ve Ticaret Bakanı Gina Raimondo’nun da yakın tarihte Çin’e gelmesi bekleniyor.
