Samantha Burgess, global ısınmanın yol açtığı sıcaklık rekorları, dünyadaki çok hava olaylarının sıklığındaki artış ve okyanuslardaki çok ısınmanın nedenlerine ait değerlendirmede bulundu.
SERA GAZI UYARISI
Küresel sıcaklık rekorlarıyla atmosferdeki sera gazı emisyon yoğunluğu ortasında direkt korelasyon olduğunu lisana getiren Burgess, şu anda global sıcaklıkların sanayi öncesi ortalamanın 1,2 derece üzerinde ve bunun atmosferdeki karbondioksit ve metan ölçüsüyle hakikat orantılı olduğunu anlattı.
Burgess, artan emisyonlar sonucu sıcak hava dalgalarının yaşandığını vurgulayarak, “Haziran 2023, dünyada kayıtlardaki en sıcak haziran oldu. Temmuzun birinci günlerinde tüm vakitlerin en sıcak günlerini yaşadık ve Ağustos 2016’daki rekor sıcaklık kıymetleri aşıldı. Temmuzda en sıcak üç haftalık periyodun akabinde, Temmuz 2023 kayıtlardaki en sıcak ay oldu. Bu eğilimler karşısında şaşırmıyoruz zira atmosferdeki sera gazı emisyonları yoğunluğu arttıkça global sıcaklıkların da artacağını biliyoruz.” diye konuştu.
Ağustos ve gelecek birkaç ay karasal alanların ortalamadan daha yüksek sıcaklık yaşanmasının beklendiğini aktaran Burgess, sıcaklıkların ortalamadan yüksek olmasının dünyanın her yerinde tıpkı formda yaşanacağı manasına gelmediğini de söyledi.
Burgess, sıcaklık rekorlarına ait öngörülerini şöyle anlattı:
“İstatistikleri hesaplamamız için ağustosun sonuna kadar beklememiz gerekir fakat kayıtlardaki en sıcak haziran ve temmuzda da beklentileri aşan bedellerle en sıcak ayın yaşanmasının akabinde, bu yaz çok yüksek ihtimalle gördüğümüz en sıcak yaz olacak. Yılın bu vaktine kadar geçen yedi aya baktığımızda, her ayın aşağı üst en sıcak birinci beş ay ortasında, haziran ve temmuzun birinci sırada olduğunu görüyoruz. Kuzey yarımkürede sonbahar ve kış sıcaklığının bu eğilimde devam etmesi durumunda, 2023 de en sıcak olmasa da mutlaka en sıcak üç yıldan biri olacak. Lakin bu sonbahar ve kış devrinde göreceğimiz bedellere bağlı.”
Kara alanlarının global ortalamadan daha süratli ısındığına işaret eden Burgess, öbür yandan deniz yüzeyi sıcaklıklarının da rekor kırdığını lisana getirdi.
Burgess, bilhassa Kuzey Atlantik’teki sıcak hava dalgalarının yaşandığını ve şu anda sıcak suyun Kuzey Atlantik’in batısına hakikat hareket ederek Kanada kıyılarına geçtiğini söyledi.
Akdeniz’deki deniz yüzeyi sıcaklığında da en sıcak bedellerin kaydedildiğini söz eden Burgess, “Beklenti, Akdeniz’deki sıcaklık bedellerinin artmaya devam edeceği istikametinde.” dedi.
EL NİNO TESİRİYLE KIŞ DAHA SICAK GEÇECEK
Burgess, dünyada El Nino şartlarının başladığını ve Peru ve Ekvator kıyılarında El Nino’nun tesiriyle deniz yüzeyi sıcaklığının yükseldiğini anlattı.
Bu sıcak suyun şu anda Pasifik üzerinden Avustralya ve Endonezya’ya yanlışsız hareket ettiğini aktaran Burgess, “El Nino tesirinin artmaya devam edeceğini bekliyoruz. Global sıcaklıklar ve El Nino’nun gelişimi ortasında direkt bir korelasyon yok. Dünya çapında yaşanan sıcak hava dalgaları, güneş radyasyonu ve sera gazı emisyonlarındaki artış, hepsi birlikte rekor sıcaklıklara yol açtı.” diye konuştu.
Burgess, El Nino tesirinin Pasifik’te artmaya başlamasıyla okyanus ve atmosfer sıcaklıkları ortasında irtibat oluşacağını belirterek, şöyle devam etti:
“Okyanus ve atmosfer ortasında tam bir temas oluştuğunda, bu Pasifik bölgesi dışında Avrupa üzere dünyanın farklı bölgelerinde tele irtibatlar göreceğimiz manasına geliyor. Beklentimiz, El Nino gelişmeye devam ettikçe, gelecek birkaç ayda bu tele kontakları görmeye başlayacağız. Bunun da kuzey yarımkürede bahar ve yaz aylarında tesirleri ortaya çıkacak. Yani, El Nino şartlarının gücünü ve tartısını önümüzdeki 6 ila 12 ay içinde gözlemleyebiliriz. El Nino gelişmeye devam ettikçe, bilim bize rekor sıcaklıkların devam edeceğini ve çok daha sıcak bir kış geçireceğimizi de söylüyor. Tahminen en yüksek sıcaklıklar olmayacak lakin en yüksek beş kıymet ortasında olabilir.”
AŞIRI HAVA OLAYLARININ HER YIL TEKRARLANMA RİSKİ VAR
Dünya ısındıkça çok hava olaylarının sıklığı ve yoğunluğunun giderek artacağını belirten Burgess, “Tam olarak kestirim etmesi sıkıntı olsa da, çok hava olayları her yıl tekrarlanabilir. Bu olaylar hiçbir vakit birebir aynı olmayacak ancak daha fazla olacağını biliyoruz.” ihtarında bulundu.
Burgess, bu nedenle emisyonları süratle azaltmanın ve net sıfır düzeyine çekmenin çok değerli olduğunun altını çizdi.
Paris Mutabakatı’nda global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sınırlanmak üzere hükümetlerin taahhütte bulunduğunu anımsatan Burgess, “Küresel sıcaklık artışı şu an esasen 1,2 dereceye ulaştı. Önümüzde çok kısıtlı bir bütçe var.” dedi.
Burgess, birçok hükümetin taahhütte bulunmasına karşın pratikte buna nazaran hareket etmediğini söyledi. Global sıcaklık artışının haziran ve temmuzda 1,5 dereceyi süreksiz bir biçimde aştığını da belirten Burgess, şunları kaydetti:
“Bu, Paris Anlaşması’ndaki 1,5 derece eşiğinin aşıldığı manasına gelmiyor. Bu eşik lakin uzun vadede, 10 yıl üzere bir müddette aşılırsa bu manaya gelir. 1,5 derece eşiğini aşma ihtimali de var lakin önlenebilen her artışın ehemmiyeti var. Alabileceğimiz tüm aksiyonlar bizi net sıfır emisyona daha erken ulaştırabilir ve böylelikle iklimi dengeleyerek tesirlerini azaltabiliriz. İklimi ne kadar erken dengelersek, o vakit bu çok ve yıkıcı olayları durdurabiliriz. İklimi tam manasıyla dengeleyene kadar çok hava olayları tekrar olacaktır ancak en azından sıklığı ve yoğunluğu azalmaya başlayacaktır.”
TEMMUZDA GLOBAL ORTALAMA SICAKLIK 16.95 DERECEYLE REKOR KIRDI
Copernicus bilgilerine nazaran, 6 Temmuz 17,08 dereceyle dünyada kayıtlardaki en sıcak gün oldu.
Küresel ortalama sıcaklığın 16,95 dereceye ulaştığı 1-23 Temmuz günlerindeki sıcaklık bedellerine dayanarak, Temmuz 2023’ün kayıtlardaki en sıcak ay olacağı hesaplandı. Daha evvelki en sıcak ay 16,63 dereceyle Temmuz 2019’da kaydedilmişti.
Bu devirde global deniz yüzeyi sıcaklığı da 20,9 dereceyle en yüksek seviyeyi gördü.
Küresel ortalama sıcaklığın 16,51 derece olduğu Haziran 2023, kayıtlardaki “en sıcak haziran” olmasının yanı sıra en sıcak yedinci ay oldu.
