Bilindiği üzere, iki yıl süren salgınla uğraş periyodunun tahlilinde gecikmeye yol açtığı, sıhhat çalışanlarını yoran sıkıntılar, bakanlığın Beyaz Islahat ismini verdiği bir dizi değişim, yeni çıkarılan maddelerle garanti altına alınan haklarla büyük oranda aşıldı.
Bu meselelerden sıhhatte şiddet birinci sırada olmak üzere bir kısmı değerini sürdürüyor. Şiddet olayları bariz seviyede azalmış olsa da belirlenen gayeye tam olarak ulaşılmış değil. Öte yandan, bahsin hassasiyeti yapan olmaktan uzak yaklaşımlara da fırsat veriyor.
BAKAN KOCA’DAN KIYMETLİ MESAJLAR
Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, sendikaların 1-2 Ağustos iş bırakma davetine rağmen değerli bildiriler içeren mektup kaleme aldı.
TÜM İMKANLAR HAREKETE GEÇİRİLDİ
Bakan Koca, bütün çalışma arkadaşlarına gönderdiği mektupta, Beyaz Islahat sürecinde tüm imkânları harekete geçirmeye, yeni imkânlar oluşturmaya çalıştıklarını söz ederek, daima birlikte tahlile ortak olmanın, sağduyu içinde sonuç almanın örneğini yaşadıklarını, artık de yanlışsız tavrın bu olduğunu vurguladı.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca mektubunda şu sözleri kullandı;
Size ve mesleklerine yürekten bağlı olduğuna inandığım tüm arkadaşlarıma selamlarımı, sevgilerimi sunuyorum.
Sıhhat meslek kümesi mensuplarına medeniyetler tarihi boyunca gösterilen özel hürmet, bunun bizlerde özsaygıya dönüşen karşılığı her vakit seçkinliği de yansıtır olmuştur. Hürmete bedel olmayı, hiç kuşkusuz, hürmete paha bulma tamamlar ve ülkemizde hastalar ile sıhhat çalışanları ortasındaki münasebetin özü, istisnalar dışında, budur. Selam ve sevgi sözlerimi tıpkı vakitte halkımızın size yönelik bu hislerinin sözü olarak kabul edin.
RADİKAL TAHLİLLER VE ESASLI DĞEİŞİMLER GELDİ
Büyük bir sıhhat savaşımı verdiğimiz günlerin ertesinden başlayarak, sıhhat meslek kümesi mensuplarına tüm taraflarıyla daha yüksek bir saygınlık kazandırma, çalışma kaidelerini her bakımdan düzgünleştirme kararlılığı içindeyiz. Bu emelle, planlı, sonuç alıcı bir biçimde mevcut tüm imkânları harekete geçirmeye, yeni imkânlar oluşturmaya çalıştık. Üzerinden yaklaşık iki yıl geçen o günlerde, hatırlarsanız, sizlere, “Biraz sabır” demiştim. Dönüp baktığınızda, bu beklentimin içerdiği vaatler konusunda, artık yanılmışlık duygusu içinde olanınız var mı? Sabrınızın akabinde, devletimizin ürettiği radikal tahliller ve esaslı değişimler geldi. Bunların toplamına Beyaz Islahat diyoruz.
Bu kapsamda yapılan çalışmaların içeriği bakanlığımızda Beyaz Islahat ismiyle oldukça hacimli bir kitaba dönüştürülmüş durumda. Kitap, amaçlardan değil, sonuçlardan oluşuyor. Kitabın bir özetini veremeyeceğimize nazaran, kimi soruların yardımıyla birkaç başlığımızı hatırlayalım: Tabiplerin eline geçen aylık toplam ölçünün şu anki seviyelere gelebileceğini sanki kaç kişi öngörebilmişti? “Altı yıla karşılık 1 yıl yıpranma tazminatı” kazanımını, 5510 sayılı yasanın zarurî kıldığı prim asıllı emekliliğin tabip ve diş doktorlarını kapsar olmaktan çıkacağını içimizden sanki kaç kişi hayal edebilmişti?
Mahsuplaşma sisteminin bir istisna bırakmadan kaldırılacağını, her emeğin karşılık bulması temelli bir teşvik ödeme sisteminin uygulamaya geçeceğini sanki kaçımız tasavvur edebiliyordu? İntörn tabiplerle diş hekimliği son sınıf öğrencilerine tam minimum fiyat ödenmesi fakat düzgün niyetli bir plan üzere görülmüyor muydu? Dünyada örneği bulunmayan, sıhhat çalışanları için adeta “mesleki kalkan” fonksiyonu görecek güçte bir Malpraktis yasası umuluyor muydu?
Şiddet kabahati karşısında öteki hiçbir meslek kümesinin sahip olamadığı yasal düzenlemelere sahip olacağımız, sıhhatte şiddet hatasının Katalog Cürümler kapsamına alınabileceği düşünülüyor muydu? Uygulamada problemlerimiz olduğu mutlaka hakikat, lakin sıhhatte şiddet kabahatlerine 10 yılları bulan cezalar verildiğine birinci kere şahit oluyoruz. Düzenlemelerin tam olarak yerleşmemiş olmasına bağlı sıkıntılara karşı ise bilmenizi isterim ki gerekli tavrı alıyoruz.
Mevzu başlıklarımıza bir örnek daha vereyim: Çok nöbet yükünün, gayriinsani olması sebebi ile son bulacağını, bu durumu “şiddet” olgusu kapsamında ele aldığımızı söylediğimizde tasarımızı pek de inandırıcı bulmayanlar sizce az mıydı? Tabip odalarına birer tıbbi sekreter atanması, sayınınsa 32 bine kadar varabileceği hayal kapsamında bir beklenti değil miydi? Bu “bir kitap” dolusu gelişmelerin sayılmasına gereksinimimiz bulunmuyor. Unutan, yeri gelince hatırlıyor olmalı.
Meseleleri birlikte ele aldığımız, akılcı bir bekleyiş sürecininse bizlere güç verdiği birinci ıslahat periyodunda değeri inkâr edilemez sonuçlar aldık. Ancak hayata bağlı olarak, sorunlarımız de dinamiktir. Ne sorunların tamamı birebir anda çözülebilir ne de “mükemmel ve eskimez çeşitten çözüm” üretilebilir. Yanılıyor muyum? Biliyoruz ki, hala devam eden, büyüme eğiliminde olan yahut belirginleşmesi beklenen meselelerimiz var. Büsbütün olgunlaşmamış tahlilleri paylaşmamış olmamızı anlayışla karşılayın. Nöbet fiyatlarının adil bir seviyeye çıkması gerekiyor.
Sıhhat çalışanlarının taban ödemesinin artırılması koşul. Teşvikte tavana takılan arkadaşlarımızın önündeki sorun tez tahlil istiyor. Artan maliyetler karşısında aile doktorlarımızın cari harcamaları kıymetli bir sorunumuz. Sn. Cumhurbaşkanımızın kelamını verdiği, sıhhat çalışanlarına yapılmakta olan sabit ödemenin emekliliğe sayılması konusunda da üzerimizde çok değerli bir misyon var. Enflasyon gerçeğine karşı bütün sıhhat çalışanlarımızı korumak maksadıyla, ilgili taraflarla çalışmalarımız devam ediyor. Tek tek tüm mevzuları sıralamaya, açmaya imkân yok. Lakin her birimizi ve kamuoyunu yakından ilgilendiren şiddet meselemiz karşısında gelinen nokta için bir açıklama yapmak boynumun borcudur: Hastanelerimizde inançlı çalışma ortamları oluşturma konusunda kararlıyız.
Yapılan yasal düzenlemelerle yetinemeyeceğimizi birçok kere belirttim. Sıhhatte şiddet üzere çok istikametli bir sıkıntıda, hukuk, tahlil bileşenlerinin yalnızca bir modülüdür. Artık tamamlama etabında olduğumuz “Sağlıkta Şiddete Karşı Aksiyon Planı” çalışmamızı yakında uygulama sürecine koyacağız. Uygulama öncesinde sizlerin de geliştirici kanılarını almayı istek ediyorum. Bu vesile ile vermek istediğim iki değerli haber var: Beyaz Kod sisteminin bir alt kademesi olacak ve beklenen bir riske karşı devreye girmeye hazır, polis karakoluyla irtibat halinde çalışacak yeni bir sistemin yazılımı tamamlanmak üzeredir.
POLİS VE GÜVENLİK SAYISI ARTIRILACAK
Öte yandan, polis ve güvenlik vazifelisi sayısı da yakında artırılacak. (Bu paragrafta değindiğim mevzular için size ayrıyeten yazacağım.) Tüm meselelere karşı muvaffakiyete ulaşmamız için, bizim kararlılığımızın sizin dayanağınız ile bütünleşmesi gerekiyor. Ayrıyeten şunu da dikkate almakta fayda var: Topluluk içinde ahenk, kazanımların korunmasında kıymetli bir gerekliliktir. Haklı yanlarına karşın sistemiyle, lisana getiriliş biçimi ve yeriyle kamusal atmosferde tasaya neden olacak birtakım talepler, bu taleplerin manasını devalüe eder: “Çare” olan sıhhat çalışanının, meselelerine, herkesin faydasına olacak tahlilleri ararken başvuracağı yol, onun saygınlığı ile de örtüşmelidir. Ülkemizin sıhhat sistemi her profesyoneline gereksinim hisseden, bir kişinin boşluğunun başka çalışanlar ve hastalarca hissedileceği bir sistemdir. Bu işleyişe karşı sorumsuzluk manasına gelecek, hizmetimize ziyan verici taraflar içerebilecek tavır ve sistematik davranışların, ne bizce, ne de toplumca kabul edilir bulunması da mümkün değildir.
BU DOSTÇA MEKTUP…
Sıhhat meslek kümeleri için yapılan iyileştirmelerin az çok farkında olunduğu için, kendini “sokak” yoluyla söz eden taleplerin “yerinde” bulunmayacağı kanısındayım. Ve bu hatırlatmaları yapmaktan ötürü açıkçası hüzün içindeyim. Hepimizin ortak faydalarını, sıhhat hizmetinde düzenle sürekliliği temel alan kurallarımıza ise esasen bilindikleri için değinmiyorum. Kazanımların sorumlulukları artırdığı da esasen açıktır. “Peki, haklarımızı kiminle, nerede, nasıl arayacağız?” Üzerinde tekrar düşünülecek bahis budur. Bu dostça mektup, size yanlışsız kişinin Türkiye Cumhuriyeti Sıhhat Bakanı, hakikat yerin Türkiye Cumhuriyeti Sıhhat Bakanlığı, yanlışsız usulün “iletişim” ve tahlil üretimine işte bu eksende şahsen iştirak olduğu bildirisini versin istiyorum. Daha evvel de uygulayıp başarılı olduğumuz çalışma biçimi budur. Yapılması gereken, yeniden tıpkı şeydir. Dönemsel haletiruhiyemizin, sorun çözme gayesi yerine öteki emeller güttüğünden pek emin olamayacağımız taraflarca fırsat bilinmesine müsaade vermemeliyiz.
Sıhhat meslek mensuplarının dayanışma ve ortak fayda üretme hedefli tertipler oluşturması tartışma kabul etmeyecek bir husus. Ancak her vakit şunu da düşünmekten yanayım. Örneğin, maden ocağı emekçisinin örgütlü bir aksiyonu kömür üretimini aksatma üzerinden gerçekleşir. Hizmet verilen alan insan sıhhati olduğunda bu formüldeki “araç” hastadır. Hasta mağduriyetinin araç olarak kullanılmasını bizler, hekim ve sıhhat çalışanı tasavvurumuzla asla bağdaştıramayız. Bu durumun; mesleğimizin düşüşünden şikâyet edilen prestijini yeterlice tehlikeye attığını, sıhhat alanındaki örgütlü yapılarınsa bizimle kan uyuşmazlığı gösteren prosedürler yerine değişik bir yaklaşıma gereksinimi olduğunu kabul etmeliyiz. Kaynağı “yeni” niyetler olan tahliller, öbür alanlara ilişkin, eski şemalardan uyarlanmış tahlillerden kat kat fazla faydalıdır. Ve topluluğumuzun problemlerine karşı özgün zekâların parlayışlarına her zamankinden çok muhtaçlığımız var.
BU UNSURLA YOLUMUZA DEVAM ETMELİYİZ
Bedelli çalışma arkadaşım, Bir problemden etkilenen herkes tahlilin de kesimi olma hakkına sahiptir. Üstesinden daima birlikte gelme kararlılığı gösterdiğimiz hiçbir sorunun olduğu üzere kalacağına ihtimal bile vermeyelim. Bakanlığımın birinci devrinde yaptığımız üzere, hususların sahipleri olarak yeniden, içinizden farklı yaklaşımlara sahip arkadaşlarla planlayıp, yüz yüze görüşelim. Meseleden “yeni sorun” üretmeyi kazanım hanesinde görme yanılgısına düşenleri dikkatle uyaralım. Beyaz Reform’un birinci periyodunda elde ettiğimiz kazanımlar ortada ve sıhhat çalışanları kadar hastaların da faydasınadır. Bu ikili “yarar” unsuruyla yolumuza devam etmeliyiz.
Prensibimize zıt düşecek algıların oluşmasındansa kaçınmalıyız. Artık odaklanmamız gereken bahis, Beyaz Reform’un ikinci periyodudur. İkinci “Beyaz Reform” periyodunun başlamış olduğu haberini her birinizle paylaşıyorum. Sıhhat sistemimiz ve sıhhat çalışanlarımız için atılacak yeni adımların heyecanı ile sizlere çalışmalarınızda muvaffakiyetler, insan hayatındaki yerinizi bilmenin memnunluğu ile dolu günler diliyorum. Yakında tekrar görüşmek üzere. Selam ve hürmetler. Dr. Fahrettin Koca T.C. Sıhhat Bakanı Beyaz Islahat periyodunun bitmediğini, gerekli dönüşümlerle süreceğini sizlere daha evvel de söylemiştim. Tekliflerinizle artık bu yeni periyodun reformistleri ortasında yer alabilirsiniz
