Kira artışlarını yüzde 25’le sınırlayan düzenleme 4 Temmuz 2024’e kadar uzatılırken konut sahipleri bu oranın üzerinde artırım yapamayacak, kiracıları zorla çıkaramayacak, tahliye davaları reddedilecek.
Sabit artış oranında fatura dâhil, eşyalı mesken ayırımı bulunmuyor. Kiracı kira periyodu gelince yüzde 25 artış yapacak, lakin beşinci yılını dolduran kiracılar için bu oranın üzerinde artış olabilecek. Mesken sahiplerinin yüzde 25’in üzerinde kira talebi durumunda kiracıların bunu kabul etmemesi ve ödemeleri banka hesabına yapması gerekiyor. Kira sonu, mesken sahiplerinin yöntemsiz uygulamaları başta olmak üzere merak edilen birtakım başlıklar şöyle:
1 TEMMUZ’DAN İTİBAREN BİR YIL MÜDDETLE GEÇERLİ OLACAK
Kira artışına yüzde 25 sınırlama getiren düzenleme 1 Temmuz 2023 tarhinden itibaren bir yıl mühletle geçerli olacak. Meclis bayramdan sonra toplandığında yasal düzenleme yapılacak.
Yeni yılda kirada yüzde 25 sınırlaması 1 Temmuz 2024 yılına kadar devam edecek. Yasal düzenlemede eşyalı eşyasız ayırımı bulunmuyor. Mevcut tabloda doğalgaz, elektrik, su üzere kalemler arttığı için yüzde 25 uygulanamaz görünüyor. Burada da konut sahipleri ile uzlaşma, muahede yoluna gidilebilir.
EV SAHİPLERİ KİRANIN YATIRILMADIĞINI ÖNE SÜRMEK İÇİN BANKA HESAPLARINI KAPATIYOR
Bazı mesken sahipleri kiranın yatırılmadığını öne sürmek için banka hesaplarını kapatıyor. Kontrattaki banka hesabının kapatılması durumunda kiracıya yeni hesabın bildirilmesi zaruriliği bulunuyor.
Ev sahibi ısrarla paylaşmazsa kiracı posta hesabı ile ödeme yapabilir ya da mahkemeye başvurarak ödeme yeri tayin edilmesini isteyebilir. Bu türlü bir durumda katiyetle elden ve evraksız ödeme yapılmaması gerekiyor.
10 YILDAN EVVEL KİRACIYI KONUT YAHUT İŞ YERİNDEN ÇIKARAMA HAKLARI YOK
Kiraya veren Borçlar Kanunu 347. Unsuru gereği kiranın başlangıcından 10 yıl geçtikten sonra genel kararlara nazaran fesih bildirimiyle mukaveleyi feshedebilir. Kiraya verenin, kiracıyı mesken yahut iş yerinden çıkarabilmesi için 10 yıllık müddetin geçmesi gerekir. Lakin, beş yıl sonra taraflar mahkemeye başvurarak yeni kira bedelinin keşif ve uzman incelemesi yoluyla tespitini talep edebilir. Bu noktada kira bedeli hâkim tarafından emsal bedellere nazaran tespit ediliyor.
ARA ARTIRIM TALEP EDİLEMEZ
Kiralık mülklerde yapılan aylık ödeme meblağının artışı yılda bir kere olmak üzere gerçekleşiyor. Yüzde 25 artırımın dışında artış yapılamaz. Bu oranın üzerinde yüksek bir artırım uygulanamıyor.
Tüketici istişare çizgisi ALO 175, CİMER, Adalet Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı başta olmak üzere ilgili bütün kamu kurum ve kuruluşlarına şikâyet edilebilir. Tüketici mahkemelerine başvurulabilir, dava açılabilir.
1 YILLIK MUKAVELE BİTİNCE ÇIKARAMAZ
Bir yıllık kira mukavelesi bitince “süre bitti” diyerek meskenden, işyerinden çıkarmak mümkün değildir. Ev sahibi kiracıyı 10 yıllık mühletin sonunda yasal olarak tahliye edebilir. Bunun için de kontrat bitiminin 3 ay öncesinde kiracıya yazılı olarak meskeni tahliye etmek istediğini bildirmesi gerekiyor.
TADİLAT GEREKÇİSİYLE ÇIKARILAMAZ
Borçlar Kanunu uyarınca yine inşa ve imar maksatlı boşaltılan taşınmazlarda bu süreçler bittikten sonra öncelikle tıpkı kiracıya teklif götürülür. Konut sahibi taşınmazı diğerine kiraya verirse eski kiracısına son kira yılında ödenmiş olan bir yıllık kira bedelinden az olmamak üzerde tazminat ödemekle yükümlü oluyor.
EVİN SATILMASI DURUMUNDA
EV satılsa da kiracının eski kontratı geçerliliğini korur. Yeni mesken sahibi isterse kiracıya 6 ay mühlet verir, isterse kira mukavelesinin bitim tarihinden 1 ay içinde dava açabilir. Evi yeni alanın dava açabilmesi için burada oturacağını, gereksinimi olduğunu ispatlaması gerekiyor.
ARABULUCU UYGULAMASI 1 EYLÜL’DE BAŞLIYOR
Devam eden kiracı konut sahibi problemleri nedeniyle 1 Eylül’den itibaren arabulucuya gidilmesi zarurî hale geliyor. Bu tarihte kira kaynaklı ihtilafların tamamı evvel arabulucuya gitmek zorunda olup daha sonra dava açılabilecek. Bu davada kira bedeli yüzde 25 hududu uygulanmadan belirlenecek. Kira bedeli belirlenirken TÜFE 12 aylık ortalamaya nazaran değişim oranı, kiralanan konutun emsal bedeli temel alınıyor.
KİRA TAKVİYESİ DE VERİLECEK
BÜYÜKŞEHIRLER başta olmak üzere kiraların çok yüksek olduğu vilayetlerde memura vilayet ve ilçe bazında kira dayanağı verilecek.
Türk Ceza Kanunu’nda yapılacak düzenlemeyle fahiş kira artışı yapan mesken sahiplerine mahpus ve para cezası uygulanacak. Konutların yaşı, büyüklüğü, niteliğine nazaran kentlerde bölge bölge bedeli belirlenecek. Kira, tahliye davalarında 1 Eylül itibariyle arabulucuya gidilecek. Fahiş kira artışı yapan mesken sahiplerine de mahpus ve para cezası uygulanacak.
EV SAHİBİ OTURACAKSA ÇIKARABİLİR AMA!
EV sahibi kendisi oturacaksa çıkarma hakkı bulunuyor. Karşılıklı uzlaşma kelam konusu olmazsa konut sahibinin sulh hukuk mahkemesinde “ihtiyaç nedeniyle tahliye davası” açması gerekiyor. Davada gereksinimin gerçek olduğunun saptanması bekleniyor. Çocuğunun oturacağını münasebet gösteren mesken sahibi daireyi 3 yıl kiraya veremez.
KİRASINI YATIRMAYAN ÇIKARILABİLİR
Borçlar Kanunu’nun ikinci hususuna nazaran kiracı kira bedelini 30 gün içinde ödemek zorunda. Bu mühlet içinde ödeme yapmaması durumunda icra takibi başlatılarak borçluya tebligat gönderilir. Tebligatın akabinde bir ay içinde ödeme yapılmazsa dava açılarak kiracı tahliye edilebilir.
