Otomotiv piyasasında son devirlerde yaşanan fevkalâde gelişmeler, araç bulunurluğu sıkıntıları, stokçuluk ve bununla birlikte ortaya çıkan spekülatif alım-satım süreçleri, araca ulaşmak isteyen gerçek müşteriyi mağdur etti. Fakat son periyotta Ticaret Bakanlığının aldığı önlemlerin piyasaya olumlu yansımaları görülmeye başlandı.
Otomotiv dalına yönelik düzenlemeler kapsamında, ortaya çıkan çok ve adil olmayan fiyat artışlarının ve stokçuluğun önüne geçilmesini temin etmek üzere, “6 ay 6 bin kilometre” kısıtlaması çerçevesinde 126 yetkili bayi ve galeriye toplam 51 milyon 920 bin 782 TL, haziran, temmuz ve ağustos aylarında 639 yetkili bayi denetlenerek 20 yetkili bayiye stokçuluk nedeniyle toplam 102 milyon 547 bin TL, 27 Temmuz prestijiyle alışılmamış ilan girişinde bulunduğu tespit edilen 253 gerçek ve hükmî bireye ise toplam 67 milyon 439 bin TL idari para cezası uygulandı.
“ALINAN BU ÖNLEMLER SONUÇLARINI VERMEYE BAŞLADI”
İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Lideri Hayrettin Ertemel, hususa ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın dal temsilcileriyle görüşerek sorunları dikkatlice dinleyip çabucak aksiyon almasının memnuniyet verici olduğunu söyledi.
Ticaret Bakanlığının son devirde aldığı önlemlerin tesirini gösterdiğini belirten Ertemel, “Şahısların da 6 ay 6 bin kilometre kuralı kapsamına alınması piyasada büyük bir rahatlamaya sebep oldu. Kayıt dışı diye tabir ettiğimiz bu al-satçılar bu araçları alıyorlardı, bizler üzerinden yahut kendileri internet ortamından bu araçları satıp önemli manada karlar elde ediyordu. Artık bunlar bu kapsama alınınca natürel önemli de cezalar yazılmaya başlandı. Bunlara noterliklere gittikleri vakitler orada satış engellemesi konuldu. Özetle, alınan bu önlemler sonuçlarını vermeye başladı. Çok da olumlu sonuçlar olmaya başladı.” diye konuştu.
İnternetten yapılan satışlarla ilgili olarak, tavsiye edilen fiyatın üzerinde bir fiyat girilmemesi önleminin de çok değerli olduğunu lisana getiren Ertemel, bunun engellenmesiyle kayıt dışı alım-satım yapanların ellerini daldan büsbütün çekmeye başladığını kaydetti.
“BAKANLIK BU İŞİN ÜSTÜNE KARARLILIKLA GİDİYOR”
Ertemel, sıfır araca erişim konusunda birçok marka ve modelde artık sorun kalmadığına işaret ederek, şunları söyledi:
“Sıfır araç satanların ellerinde otomobiller birikmeye başladı. Hatta ve hatta çok yakında evvelden olduğu üzere sıfır faizli, kendilerinden kampanyalar düzenlediği günlere döneceğiz. Bakanlık bu işin üstüne kararlılıkla gidiyor. Bu bizler için çok kıymetli. Piyasa yavaş yavaş oturmaya başladı. Bir ay sonra çok daha hoş oturacak. Kesim temsilcileri olarak daima burada istediğimiz şey şuydu, dalımızın pandemi öncesine dönmesi. Yani pandemi öncesinde kim sıfır araç alıp satıyordu? Yalnızca bayiye giden beşerler sıfır araç alıyorlardı. Pandemi öncesine dönmek istiyoruz.”
“TÜKETİCİ DE ŞUURLU OLSUN”
Bazı bayilerin ek aksesuar ya da boya muhafaza paketleriyle tüketiciye mecburi olarak liste fiyatının üzerinden araç satmaya çalışmasıyla ilgili şikayetleri kendilerinin de gördüğünü kaydeden Ertemel, “Kimse tez etmesin. Bu araçlar bollaşacak. Bu şekil fazladan talep edilen yahut da araca, ‘şunları yapalım, aksesuar yapalım’ denilen yerlerden de tüketiciler otomobil almasın. Biraz sabretsinler araç bollaşınca zati bu araçlar teklif edilecek. Herkes de bu araca erişim konusunda çok rahat edecektir. Tüketici de şuurlu olsun artık. Bu şekil talepte bulunan bayi yahut internet ortamındaki satıcıların da hepsini Ticaret Bakanlığına, Vilayet Ticaret Müdürlüklerine şikayet etsinler.” diye konuştu.
İkinci el araç konusunda da fiyatların güncellenmesi gerektiğine dikkati çeken Ertemel, ikinci el fiyatlarının da bir ay içerisinde rayına oturmasını beklediklerini bildirdi.
Ertemel, “Burada bayide sıfıra erişim konusunda bir dert kalmadığı vakit aslında sıfırla ikinci el ortasındaki evvelce olduğu üzere makas tekrar eski istikamete dönecek. Artık ikinci eller sıfırın üzerine satılırken, eskide olduğu üzere ikinci eller sıfırın daha altında satılacak. Bunu da çok yakın bir vakitte görmeye başlayacağız lakin bilhassa belirtiyorum, Bakanlığımızın bu aldığı önlemlerde kararlılıkla devam etmesi gerekir.” formunda kelamlarını tamamladı.
TİCARET BAKANLIĞININ OTOMOTİV DALINA YÖNELİK HAYATA GEÇİRDİĞİ TEDBİRLER
Öte yandan Bakanlıktan edinilen bilgiye nazaran, yetkili bayilere yönelik yapılan mevzuat değişikliği ile bayilerin taşıt satışından kaçınması, taşıtın liste fiyatının üzerinde fiyat talep etmesi, en son tüketiciyi aksesuar almaya yahut takas yapmaya zorlaması ya da takas fiyatını piyasa fiyatının kıymetli ölçüde altında belirlemesi üzere tüketicinin sıfır kilometre taşıta erişimini zorlaştırıcı faaliyetlerde bulunması engellenerek, bu faaliyetlerde bulunanların ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki evraklarının iptal edilmesine ve bu işletmelerin 1 yıl müddetle ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapmalarının engellenmesine yönelik düzenleme yapıldı.
Son olarak yapılan mevzuat değişikliği ile ikinci el motorlu kara taşıtlarının, üretici yahut distribütör tarafından tavsiye edilen yeni satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanması 1 Ocak 2024 tarihine kadar yasaklanmıştı.
15 Temmuz prestijiyle yürürlüğe giren düzenleme kapsamında, tüm gerçek ve hukukî şahıslar ilan verilmesi evresinde “ilan platformları” tarafından uyarılırken, bu ihtara karşın kelam konusu yasağa alışılmamış verilen ilanlar ile ilan verenlere ait bilgiler Ticaret Bakanlığına iletiliyor.
DÜZENLEMEYE UYMAYAN İLAN SAYISI YÜZDE 93 AZALDI
İlan kısıtlaması düzenlemesinin yürürlüğe girmesinden evvel düzenlemeye karşıtlık teşkil edebilecek ferdî ve ticari olmak üzere toplam ilan sayısının 20 binin üzerinde seyrettiği, ilan platformları tarafından üyelerine yapılan ihtar ve bilgilendirmeler ile Ticaret Bakanlığına yapılan kamuoyu bilgilendirmeleri sonucunda bu sayının düzenlemenin yürürlüğe girdiği 15 Temmuz’da yüzde 64,34 azalarak 7 bin düzeylerine gerilediği bildirildi.
17 Ağustos’ta ise kelam konusu düzenlemeye terslik teşkil edebilecek toplam ilan sayısının düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten bu yana yüzde 92,61 azalarak 1550’ye düştüğü kayıtlara geçti.
