Alman Yer Bilimleri Araştırma Merkezi’nden (GFZ) sismoloji uzmanları Dirk Becker ile Marco Bohnhoff, Türkiye’deki tektonik yapıyı inceledikleri yeni araştırmalarında muhtemel Marmara sarsıntısına ait kıymetli bulgulara ulaştı.
Araştırmalarında, İstanbul’un güneyindeki Marmara fay hattını “sismik boşluk” olarak tanımlayan uzmanlar, bu bölgede 7’nin üzerinde büyüklükte bir zelzele beklendiği sonucuna vardı. İstanbul’da meydana gelen sarsıntıların tarihçesinin de her 250 yılda bir bu bölgede şiddetli bir zelzele meydana geldiğini ortaya koyduğuna dikkat çeken uzmanlar, en son 1766 yılında 7,4 büyüklüğünde bir sarsıntı yaşandığını belirtti.
7’NİN ÜZERİNDE SARSINTININ GECİKMİŞ OLDUĞU SAPTANDI
Araştırmada, Avrasya ve Anadolu tektonik levhaları ortasındaki hudut barındıran Kuzey Anadolu Fay Çizgisi üzerindeki Ana Marmara Fayı’nın uzun süredir “aktifleşmediği” ve bu nedenle 7’nin üzerinde büyüklükteki bir zelzelenin “gecikmiş olduğu” saptamasına yer verildi.
Araştırmalarında yeni çözünürlüğü yüksek bir sismisite kataloğu kullanan uzmanlar, 2006-2020 yılları ortasında Marmara Bölgesi’nde meydana gelen 14 bin dolayında sarsıntısı inceledi. Araştırmanın ana müellifi Dirk Becker, “Neredeyse tüm tekrarlayıcı dizilerin Marmara fayının batı kesitinde meydana gelmesi epey dikkat alımlı. Orta-doğu bölgesinde yalnızca üç sekans tespit edilirken İstanbul’un güneyinde ise hiç tespit edilmedi.” saptamasını yaptı.
Becker, data tahlilinin batıdaki fay çizgisinde meydana gelen “sürünme süreçlerinin” tektonik gücün birçoklarını dengelediğini, lakin bu sürünme hissesinin doğuya hakikat giderek azaldığını gösterdiğini belirtti. Becker, “O bölgede (haritada kırmızı yani İstanbul açıkları olan yer) Marmara fayının neredeyse tamamı kilitli.” dedi.
İSTANBUL İÇİN SARSINTI SENARYOLARI: ADALAR VE GANOS FAYI
Bölgede bir sonraki sarsıntının muhtemelen fayın “tamamen kilitli” olduğu bir bölgede meydana geleceğine dikkat çeken uzmanlar, sarsıntının İstanbul’un güneyindeki Kuzey Anadolu Fayı Çizgisi’nin Adalar fayı segmentinde meydana geleceği iddiasını lisana getirdi. Lakin araştırmacılar, Marmara Denizi’nin batısındaki kilitli durumdaki Ganos fayı üzerinde de güç biriktiğini belirterek, burada son zelzelenin 1912 yılında meydana geldiğine dikkati çekti. Uzmanlar, Ganos fayının da muhtemel bir sarsıntıda kırılması durumunda zelzelenin büyüklüğünün 7,4’ü de aşabileceği ihtarında bulundu.
Araşırmanın müelliflerinden Marco Bohnhoff, “Bu bölgedeki kilitli ve sürünen segmentler ortasındaki sistematik geçişler dünya genelinde tek. Hasebiyle yalnızca yeni bir süreçle aydınlatılması mümkün oldu. Araştırmada kelamı geçen İstanbul sarsıntısı senaryoları risk varsayımı ve bölge halkının korunması için alınacak tedbirler bakımından büyük ehemmiyette.” dedi.
