Doğu Karadeniz Bölgesi’nde tarım topraklarında birinci sefer 2008 yılında görülen bitkilerin özsuyunu emdiği için ‘Vampir Kelebek’ olarak isimlendirilen Ricania Simulans son 2 yıldır bahçelerde gözükmemesinin akabinde bu yaz sıcaklıkların artması ile tekrar kendini göstermeye başladı.
Rize’de ‘vampir kelebek’ olarak bilinen ve çiftçilerin kabusu haline gelen Ricania Simulans’ın yumurtlama periyodu olan Temmuz ayında, bıraktığı yumurtalar bitkilere önemli manada ziyan veriyor. Yaş çayın 3. sürgün periyodunda çay üreticilerinin savına nazaran vampir kelebeğin yumurtlama devri olduğundan rekoltede de düşüklüğe sebep oluyor. Peyzaj Mimarı Uğur Kars, Vampir kelebeğin artmasının nedeninin sulak alanların azalması olduğunu vurgulayarak bunun sebebinin ise kentte dere ıslahı çalışmaları nedeniyle vampir kelebeği uzak tutabilen Yusufçuk böceğinin azalması olduğunu tez etti.
“Bölgedeki ziraî eserlere önemli derecede ziyan veriyor”
10 yıldır çiftçilik yapan Peyzaj Mimarı Uğur Kars, vampir kelebeğin ziraî yerlerindeki eserlerin özsuyunu emdiği için önemli manada ziyan verdiğini tabir ederek “2008 yılından beridir Karadeniz bölgesinde görülen bir vampir kelebek var. Aslında bir çekirge tipi olan yalancı kelebek tipi olan Ricania Simulans yahut Japonica cinsinden önemli halde muzdaribiz. Temmuz ayında tek döl vererek bitkilerin özsuyunu emerek rekolteyi düşürüyor. Bunun aslında menşei Çin’dir. Çin üzerinde 1950’de tespit edildi. Onun üzerinden Rusya, Gürcistan ve Ukrayna ve daha sonrasında Türkiye’ye geldi. Karadeniz’den Marmara’ya kadar yayıldı. Büyük ihtimalle Avrupa’ya gerçek ilerliyor. Aslında tropikal bölgede hayatını süren bir cins. Lakin bu tıp bu jenerasyonda da yer bulabiliyor. Bu böcek aslında bitkinin özsuyunu emiyor. Yılda tek döl vermesine karşın yani Temmuz ayında döl verip Ağustos ayında yetişkin hale gelmesine karşın çok önemli popülasyonun artmasından dolayı bölgedeki ziraî eserlere önemli derecede ziyan veriyor. Bilhassa bizim bölgemizde çaya. Batı bölgelerinde fındığa. Bizim burada ticari olarak yetiştirmediğimiz fasulye ve mısır üzere bahçedeki eserlere ziyan veriyor” dedi.
“İlaçlama ile bir yere kadar baş edilebilir ancak temelli olarak gitmesi için bunun bir avcı böceği olan yusufçuk böceği var. O da sulak alanlarda yumurtlayıp daha sonra ergin hale geldikten sonra bu böceği avlayabiliyor” diyen Kars “Bölgemizde dere ıslahlarıyla sulak alanlar azaldığı için Yusufçuk böceğinin üremesi de azaldı. Bunu avlayacak olan Yusufçuk böceği kendine yer bulamıyor. Sulak alanları arttırarak böcekle çaba edilebilir. Bu böceğin artmasının nedeni sulak alanın eksikliğidir” formunda konuştu.
“3. sürgünde kıyı bölgelerinde yüzde 50-60 oranında rekolte kaybına neden oluyor”
Kars, bitkinin yumurtlama devrinden dolayı çayın 3. sürgün periyodunda bilhassa kıyı bölgelerinde rekoltenin düşüş yaşayabileceğini tabir ederek “Bitkilerin yapraklarının altına yumurtalarını bırakıp, orada o yumurtaların beslenmesini sağlıyor ve birebir vakitte kendisi de bitkinin özsuyunu emiyor. Bu özsuyunu emdiğinde bitkinin beslenmesini ve hücrelerine ileteceği olan besini bu böcek emmiş oluyor. Bu yüzdende rekolte düşüyor. Kalite düşüyor. Bilhassa 3. sürgünde kıyı bölgelerinde yüzde 50-60 oranında rekolte kaybına neden oluyor” diye konuştu.
Trazon-Hopa ortasındaki bölgede 15 yıldır yazları ortaya çıkıyor
Doğu Karadeniz Bölgesi’nde son 15 yılda süratle artış gösteren ‘Ricania simulans’ isimli kelebek tipi böcek, tarım yerlerini olumsuz istikamette etkiliyor. Halk ortasında bitkilerin öz suyunu emdiği için ‘Vampir’ olarak da bilinen kelebek çeşidi birinci tespit edildiğinde yalnızca Trabzon’un Of ilçesinden Artvin’in Hopa ilçesine kadar tüm kıyı şeridinde tesirli oldu. Gürcistan üzerinden bölgeye girdiği belirlenen ve son 10 yılda bölgedeki tarım topraklarında süratli bir artış gösteren kelebek, suyunu emdiği zerzevat ve yabancı otlardan beslenerek kurumalarına neden oluyor. Bulgaristan üzerinden İstanbul’a kadar yayılarak o bölgede de tesirini gösteren kelebek çeşidi, haziran ayından itibaren ergin devrine ulaşarak bu devirde beslenme aktivitelerini azaltıp, yumurtlama aktivitelerini arttırıyor. Vampir kelebeğini 2011 yılında İstanbul’dan memleketi Trabzon’un Of ilçesine geldiği vakit bahçesinde tespit eden emekli Albay İsmail Hakkı Erdoğan, bu kelebek çeşidine dikkat edilmesi ve gerekli çalışmaların yapılması gerektiğini biyolojik bir silah olabileceğini lisana getirmişti.
